Theo “vết xe đổ” của Philippines?
Vận động sản xuất và lắp ráp xe trong nước đã có lần được kỳ vọng khá lớn. Bởi theo Quyết định số 1168/QĐ-Ttg ngày 16/7/2014 phê duyệt chiến lược công nghiệp ô tô VN đến năm 2025, đã đặt kim chỉ nam: năm 2020, xe sản xuất trong nước là 227.500 chiếc, trong các số đó xe đến 9 chỗ đạt 114.000 chiếc, xe tải đạt gần 100.000 chiếc…
Bạn quan tâm đến : Xe tai veam vui lòng liên hệ Công ty TNHH MTV Sài Gòn Phương Nam
Công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ gặp khó
“Về mặt doanh thu và lợi nhuận tôi cho rằng VEAM có khả năng bị ảnh hưởng nhưng rất hiếm vì đã có những đối sách nhất định. Nhưng theo tôi ngành công nghiệp ô tô nói chung của đất nước thực sự sẽ gặp khó khăn”, ông Trần Ngọc Hà – Tổng Giám đốc VEAM.
Trong khi thực tế, hiện tổng năng lực sản xuất, lắp ráp ô tô đạt khoảng 500.000 xe/năm. 12 hãng có Hoạt động sản xuất, lắp ráp trong nước (Toyota, Hyundai, Kia, Mazda, Honda, Chevrolet, Ford, Mitsubishi, Nissan, Suzuki, Isuzu, Mercedes-Benz) đã cung cấp khoảng 70% nhu cầu xe trong nước.
Rõ ràng, so với con số kim chỉ nam đặt ra, ngành công nghiệp ô tô đã phần nào phân phối được phương châm phát triển. tuy vậy, Nguyên Nhân vẫn còn không ít ý kiến sốt ruột cho nền công nghiệp ô tô trước giờ “G” thuế suất thuế nhập khẩu từ các nước ASEAN về 0%?
Phải chăng do có nhiều ý kiến sốt ruột rằng, nền công nghiệp ô tô Việt Nam sẽ đi theo “vết xe đổ” của Philippines (đa số các nhà máy và lắp ráp ô tô đều đã đóng cửa tại Philippines khi thuế suất về 0%)?
Câu chuyện của quốc gia trong khối là một bài học quá lớn đối với các nhà sản xuất và giới hoạch định chính sách công nghiệp ô tô VN. vì vậy, các liên doanh sản xuất, các chuyên gia trong ngành ở Việt Nam đều có những dự báo, động thái để chủ động đối mặt với những ảnh hưởng có khả năng gây nên trong nửa năm tới.
Xung quanh sự việc này, trao đổi với PLVN, ông Trần Ngọc Hà – Tổng Giám đốc Tổng Công ty Máy động lực và Máy máy nông nghiệp trồng trọt Việt Nam (VEAM) cho hay, doanh số của VEAM sẽ không bị ảnh hưởng nhiều lúc thuế suất về 0% nhưng nền công nghiệp ô tô VN chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng lớn, bởi ngành này đòi hỏi thời gian phát triển rất dài.
Trong thời gian cải tiến và phát triển, tất cả các nước đều có những chế độ để bảo hộ. Chỉ sau khi ngành ô tô cải cách và phát triển qua một ngưỡng nhất định rồi mới mở rộng Thị phần, hội nhập và tham gia vào khoanh vùng kinh tế tự do. “Nhưng thực tế tại Việt Nam, thời gian bảo hộ quá ngắn” – ông Hà nói.
Theo ông Hà, để ứng phó với thuế suất về 0%, trước mắt, VEAM sẽ cùng các liên doanh ô tô của mình cơ cấu lại sản phẩm, lựa chọn những đời xe có sản lượng lớn để tiếp tục sản xuất, thu gọn các mẫu xe sản lượng nhỏ. “mẫu xe có sản lượng lớn sẽ không chỉ hướng vào thị trường Việt Nam nữa mà cũng đặt sự việc xuất khẩu” – lời Tổng Giám đốc VEAM.
10 năm nữa đạt hàm lượng “nội địa hóa”?
Để hướng tới các mẫu xe “made in Vietnam” có thể xuất khẩu sang các nước ASEAN, “Tổng” này đã có nhiều kế hoạch cải cách và phát triển ngành công nghiệp trợ giúp ô tô để phục vụ mục tiêu nội địa hóa 40%.
Nhưng thực tế, CEO của VEAM có vẻ ngần ngại khi dùng cụm từ “nội địa hóa”, bởi lý do sản lượng của mỗi loại xe rất thấp, trong khi đầu tư sản xuất công nghiệp hỗ trợ để sản xuất các linh kiện phụ tùng ô tô thì không nhỏ.
“Nếu chỉ sản xuất để có được kim chỉ nam nội địa hóa thì không bao giờ đem lại hiệu quả kinh tế” – ông Hà cam kết ràng buộc. Với quan điểm này, dường như con đường “nội địa hóa” của nước ta vẫn còn khá xa vời… tuy vậy, VEAM vẫn đang mỗi bước cố gắng để nội địa hóa sản phẩm bằng các chiến lược đầu tư các trang thiết bị, chuyển dần sang các mảng công nghiệp giúp sức ô tô.
Ông Hà tiết lộ thêm: “Nhiều nhà máy đã đầu tư nhiều dây chuyền mới, hiện đại như ở Công ty Diesel Sông Công đang nghiên cứu và điều tra các dây chuyền rèn đúc mới, đây có thể gọi là dây chuyền hiện đại nhất bây giờ. Hiện, VEAM đã đầu tư khoảng 1.500 tỷ vnđ cho nhà máy sản xuất máy kéo 4 bánh. Ngoài việc sản xuất máy kéo sẽ sản xuất được các linh kiện phụ tùng khác để tham gia vào việc phát triển công nghiệp giúp đỡ ô tô”.
Theo đó, để rất có khả năng trở nên tân tiến được ngành công nghiệp hỗ trợ ô tô cá nhân phải mất khoảng từ 10 năm trở lên. Cùng với khoảng thời gian này, mục tiêu lớn nhất của VEAM là đạt được hàm lượng ASEAN (nội địa hóa 40%) thì mới thực sự tham gia được vào thị trường thoải mái. Hiện nay, tỉ lệ nội địa hóa của VEAM mới ở mức trên 20%.
Trả lời câu hỏi liệu Chính phủ có cơ chế gì để đảm bảo khi thuế suất về 0%, xe nhập vẫn giữ nguyên giá, tránh ảnh hưởng tới sự việc tiêu thụ các dòng xe sản xuất lắp ráp trong nước, ông Hà cho rằng, có thể sẽ tăng thuế tiêu thụ đặc biệt hoặc đánh vào các loại phí như phí mua ô tô trong thành phố (mà biểu hiện manh nha chính là việc đóng phí trước bạ ở thành phố cao hơn các địa phương khác) hoặc bán quyền mua ô tô như Singapore đã làm?